ΤΡΙΤΟΙ ΔΕΛΦΙΚΟΙ ΔΙΑΛΟΓΟΙ
Υπό την αιγίδα
της Α.Ε. του Προέδρου της Δημοκρατίας
κυρίου Κωνσταντίνου Αν. Τασούλα
Δελφοί, Παρασκευή 20 – Σάββατο 21 Ιουνίου 2025
Διοργανωτής
Μέγας Χορηγός
Χορηγοί Επικοινωνίας
ΔΕΛΦΙΚΟΙ ΔΙΑΛΟΓΟΙ – ΗΜΕΡΑ ΠΡΩΤΗ
ΔΕΛΦΙΚΟΙ ΔΙΑΛΟΓΟΙ – ΗΜΕΡΑ ΔΕΥΤΕΡΗ
Η Πρωτοβουλία
Το Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο Δελφών (Ε.Π.Κε.Δ.), αποτελεί σήμερα το κατεξοχήν πολιτιστικό ίδρυμα στην Ελλάδα όπου η σημασία της ανθρωπιστικής σκέψης διερευνάται σε σταθερή βάση, καθώς και τον ιδανικό χώρο διαλόγου για τα καίρια ερωτήματα της εποχής μας, πάντα με επίκεντρο τον άνθρωπο και τη Δημοκρατία.
Στο πλαίσιο αυτό, το Ε.Π.Κε.Δ. εγκαινίασε το 2023 το διεθνές πρόγραμμα «Δελφικοί Διάλογοι», με στόχο την κριτική προσέγγιση και τον αναστοχασμό πάνω στις σημαντικές προκλήσεις που διαμορφώνουν το παρόν και το μέλλον της ανθρωπότητας. Με τη συμμετοχή διακεκριμένων στοχαστών και επιστημόνων από όλο τον κόσμο, οι Δελφικοί Διάλογοι φιλοδοξούν να προτείνουν νέους δρόμους και να ενισχύσουν τον παγκόσμιο πνευματικό διάλογο.
Το πρόγραμμα συνεχίστηκε το 2024 και φέτος πραγματοποιείται για τρίτη συνεχή χρονιά, χάρη στην πολύτιμη υποστήριξη της Eurolife FFH.
Δελφικοί Διάλογοι 2025
Βιοπολιτική, Βιοηθική και Δημοκρατία
20–21 Ιουνίου 2025 | Δελφοί
Υπό την Αιγίδα της Α.Ε.
του Προέδρου της Δημοκρατίας,
κ. Κωνσταντίνου Αν. Τασούλα
Οι Τρίτοι Δελφικοί Διάλογοι εστιάζουν στο θέμα «Βιοπολιτική, Βιοηθική και Δημοκρατία».
Οι ραγδαίες εξελίξεις σε τομείς όπως η ιατρική, η βιοϊατρική, η γενετική τεχνολογία, η επιστήμη των υπολογιστών και η φυσική, σε συνδυασμό με την ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης, παρέχουν στα πολιτικά και οικονομικά κέντρα εξουσίας εξελιγμένα εργαλεία βιοπολιτικής – μηχανισμούς διαχείρισης, ρύθμισης, επιτήρησης και διαμόρφωσης κρίσιμων πτυχών της ανθρώπινης ζωής.
Οι ομιλητές θα αναλύσουν σύνθετα ερωτήματα που προκύπτουν από τη νέα αυτή πραγματικότητα, όπως:
- Πώς επαναπροσδιορίζονται οι αρχές της βιοηθικής στις σύγχρονες συνθήκες;
- Ποια ισορροπία μπορεί να επιτευχθεί ανάμεσα στη συγκέντρωση επιστημονικής γνώσης και στην προστασία των δημοκρατικών αξιών;
- Ποιους κινδύνους για τους δημοκρατικούς θεσμούς ενέχουν οι νέοι βιοπολιτικοί μηχανισμοί;
Πρόγραμμα
Παρασκευή 20 Ιουνίου
17.30 – 17.45
Χαιρετισμοί
17.45 – 18.25
Πρώτη συνεδρία
Daniel Wikler, Πανεπιστήμιο Harvard
Η βιοηθική στην εποχή της παραπληροφόρησης
Frédéric Keck, CNRS – Collège de France
Το δημοκρατικό δυναμικό της κυνηγετικής εξουσίας: Μαθήματα σοφίας από τους κυνηγούς ιών
18.25 – 18.45
Συζήτηση
18.45 – 19.00
Διάλειμμα
19.00 – 19.40
Δεύτερη συνεδρία
Elaine Scarry, Πανεπιστήμιο Harvard
Θερμοπυρηνική μοναρχία: μπορεί μία και μόνο απλή γλωσσική πράξη (speech act) να καταστρέψει έναν ολόκληρο πολιτισμό;
Michael Hardt, Πανεπιστήμιο Duke
Η δημοκρατία και το παγκόσμιο πολεμικό «καθεστώς»
19.40 – 20.00
Συζήτηση
Σάββατο 21 Ιουνίου
10.00 – 10.40
Τρίτη συνεδρία
Demetrios Yatromanolakis, Πανεπιστήμιο Johns Hopkins
Περί βιοπολιτικής: από τον πολιτικό πραγματισμό του Πλάτωνα στη μετα-ανθρώπινη κυβερνητική
James Faubion, Πανεπιστήμιο Rice
Αντιβιοπολιτική και βιοαυτολογία
10.40 – 11.00
Συζήτηση
11.00 – 11.15
Διάλειμμα
11.15 – 11.55
Τέταρτη συνεδρία
Didier Fassin, Collège de France
Οι κοινωνικές ανισότητες ως ηθική πρόκληση για τη δημοκρατία
Timothy Campbell, Πανεπιστήμιο Cornell
Οι χρήσεις της δημοκρατίας: επαναπροσδιορίζοντας τη βιοπολιτική
11.55 – 12.15
Συζήτηση
12.15 – 13.30
Στρογγυλή Τράπεζα
Βιογραφικά Ομιλητών
Ο Timothy Campbell είναι Καθηγητής Ιταλικής Λογοτεχνίας και Πολιτισμού στο Τμήμα Ρομανικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Cornell και ασχολείται με τη σύγχρονη ιταλική σκέψη, τη βιοπολιτική και τις σπουδές μέσων επικοινωνίας.
Οι χρήσεις της δημοκρατίας: Επαναπροσδιορίζοντας τη βιοπολιτική
Το επιστημονικό του έργο περιλαμβάνει μεταφράσεις των βιβλίων του Roberto Esposito, Bios: Biopolitics and Philosophy και Communitas: The Origin and Destiny of Community. Επίσης, συμμετείχε στη μετάφραση του έργου του Carlo Diano Form and Event και υπήρξε επιμελητής της σειράς “Commonalities” των εκδόσεων Fordham University Press και συνεπιμελητής, μαζί με τον Adam Sitze, του Biopolitics: A Reader.
Μεταξύ των έργων του περιλαμβάνονται τα βιβλία Improper Life: Technology and Biopolitics from Heidegger to Agamben και Techne of Giving: Cinema and the Generous Form of Life. Το πιο πρόσφατο έργο του, The Comic Self: Toward Dispossession, συγγράφηκε σε συνεργασία με τον Grant Farred. Αυτή την περίοδο ολοκληρώνει το επόμενο βιβλίο του, που πραγματεύεται την πόλη και την πλανητική διακυβερνησιμότητα.
Ο Didier Fassin είναι Καθηγητής στο Collège de France, όπου κατέχει την Έδρα «Ηθικά Ζητήματα και Πολιτικά Προβλήματα στις Σύγχρονες Κοινωνίες», καθώς και στο Institute for Advanced Study, στη Σχολή Κοινωνικών Επιστημών του Princeton.
Οι κοινωνικές ανισότητες ως ηθική πρόκληση για τη δημοκρατία
Υπήρξε ιδρυτής και διευθυντής του Διεπιστημονικού Ινστιτούτου Έρευνας για τα Κοινωνικά Προβλήματα-IRIS, της École des Hautes Études en Sciences Sociales.
Ανθρωπολόγος, κοινωνιολόγος και ιατρός, έχει πραγματοποιήσει έρευνες για θέματα υγείας, ηθικής και πολιτικής, στη Σενεγάλη, στο Κονγκό, στη Νότια Αφρική, στον Ισημερινό και στη Γαλλία.
Έχει προσκληθεί ως κεντρικός ομιλητής σε διάφορες σημαντικές σειρές διαλέξεων όπως οι Tanner Lectures στο Μπέρκλεϊ, οι διαλέξεις Adorno στη Φρανκφούρτη, καθώς και στην Eric Wolf Lecture στη Βιέννη με θέμα τις θεωρίες συνωμοσίας. Έχει τιμηθεί με το βραβείο Nomis Distinguished Scientist Award, το Χρυσό Μετάλλιο στην ανθρωπολογία από τη Σουηδική Βασιλική Ακαδημία Επιστημών, καθώς και με το Βραβείο Huxley του Βασιλικού Ανθρωπολογικού Ινστιτούτου. Είναι μέλος της Αμερικανικής Φιλοσοφικής Εταιρείας. Πρώην Αντιπρόεδρος των Γιατρών Χωρίς Σύνορα, είναι σήμερα Πρόεδρος της Γαλλικής Ιατρικής Επιτροπής για τους Πρόσφυγες.
Έχει επιμεληθεί ή συνεπιμεληθεί τριάντα συλλογικούς τόμους και έχει συγγράψει είκοσι βιβλία, τα οποία έχουν μεταφραστεί σε έντεκα γλώσσες, με πιο πρόσφατα τα: The Will to Punish, Life. A Critical User’s Manual, Death of a Traveler. A Counter Investigation, και Moral Abdication. How the World Failed to Stop the Destruction of Gaza.
Ο James D. Faubion είναι Ομότιμος Καθηγητής Ανθρωπολογίας στην Έδρα Radoslav Tsanoff του Πανεπιστημίου Rice.
Αντιβιοπολιτική και βιοαυτολογία
Είναι επιμελητής των έργων Rethinking the Subject (1995), του δεύτερου και τρίτου τόμου της σειράς Essential Works of Michel Foucault (1999 και 2000), του The Ethics of Kinship (2001), της δεύτερης έκδοσης του Death and the Labyrinth του Μισέλ Φουκώ (2004), καθώς και του Foucault Now (2014).
Συν-επιμελήθηκε τα Fieldwork Is Not What It Used To Be (2008) και Theory is More than It Used to Be (2015). Είναι συγγραφέας των έργων Modern Greek Lessons (1993), The Shadows and Lights of Waco (2001) και An Anthropology of Ethics (2011), ενώ συνυπογράφει το Designs for an Anthropology of the Contemporary (2008).
Ο Michael Hardt διδάσκει πολιτική θεωρία στο Τμήμα Λογοτεχνίας του Πανεπιστημίου Duke.
Η δημοκρατία και το παγκόσμιο πολεμικό «καθεστώς»
Τα έργα του συνδυάζουν τις φιλοσοφικές του αναζητήσεις με αναλύσεις της σύγχρονης πολιτικής κατάστασης. Κεντρικό αντικείμενο της σκέψης του είναι η μελέτη των τρεχουσών μορφών κοινωνικής κυριαρχίας, συμπεριλαμβανομένων των μηχανισμών καπιταλιστικού ελέγχου, που αποτελούν τα θεμέλια των σύγχρονων δομών παγκόσμιας εξουσίας. Παράλληλα ασχολείται με τα σύγχρονα κοινωνικά κινήματα που απορρίπτουν την εξουσία και εκφράζουν τη δυνατότητα για νέες, δημοκρατικές μορφές κοινωνικής οργάνωσης.
Το πρώτο του βιβλίο ήταν το Gilles Deleuze: An Apprenticeship in Philosophy (1993). Η πολύχρονη συνεργασία του με τον Antonio Negri οδήγησε στη συγγραφή έξι βιβλίων: Labor of Dionysus (1994), Empire (2000), Multitude (2004), Commonwealth (2009), Declaration (2012) και Assembly (2017).
Στο πιο πρόσφατο βιβλίο του, The Subversive Seventies (2023), αναλύει τα απελευθερωτικά κινήματα της δεκαετίας του 1970 σε διάφορες χώρες του κόσμου, αναδεικνύοντας τη σημασία τους για τους σημερινούς πολιτικούς αγώνες.
Από το 2010 είναι αρχισυντάκτης του περιοδικού South Atlantic Quarterly.
Ο Frédéric Keck είναι senior researcher στο Εργαστήριο Κοινωνικής Ανθρωπολογίας (CNRS–Collège de France–EHESS). Με σπουδές στην φιλοσοφία στην École Normale Supérieure στο Παρίσι και ανθρωπολογία στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στο Μπέρκλεϊ, εστίασε την έρευνά του στην ιστορία της κοινωνικής ανθρωπολογίας και σε σύγχρονα βιοπολιτικά ζητήματα που ανέκυψαν με την εμφάνιση της γρίπης των πτηνών.
Το δημοκρατικό δυναμικό της κυνηγετικής εξουσίας: Μαθήματα σοφίας από τους κυνηγούς ιών
Διετέλεσε διευθυντής του ερευνητικού τμήματος του musée du quai Branly από το 2014 έως το 2018.
Έχει δημοσιεύσει τα έργα: Claude Lévi-Strauss, une introduction (Pocket-La Découverte, 2005), Lucien Lévy-Bruhl, entre philosophie et anthropologie (CNRS Éditions, 2008), Un monde grippé (Flammarion, 2010) και Avian Reservoirs: Virus Hunters and Birdwatchers in Chinese Sentinel Posts (Duke University Press, 2020).
Έχει επίσης συνεπιμεληθεί, με τον Andrew Lakoff, το άρθρο Sentinel Devices (Limn, 2013), και με τους Alice Kelly και Χρήστο Λυντέρη το Anthropology of Epidemics (Routledge, 2019).
Το 2012 τιμήθηκε με το Χάλκινο Μετάλλιο του CNRS και είναι εταίρος του Καναδικού Ινστιτούτου Προηγμένων Ερευνών (CIFAR).
Η Elaine Scarry διδάσκει στο Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ, όπου κατέχει την έδρα Αισθητικής και Γενικής Θεωρίας των Αξιών Walter M. Cabot, και είναι Senior Fellow στην Society of Fellows του Χάρβαρντ.
Θερμοπυρηνική μοναρχία: Μπορεί μία και μόνο απλή γλωσσική πράξη (speech act) να καταστρέψει έναν ολόκληρο πολιτισμό;
Δίνει διαλέξεις τόσο στις ΗΠΑ όσο και διεθνώς για θέματα όπως ο πυρηνικός πόλεμος, το δίκαιο, η λογοτεχνία και η ιατρική. Έχει υπάρξει υπότροφος του Ιδρύματος Guggenheim, καθώς και ερευνήτρια στο Ινστιτούτο Προηγμένων Μελετών στο Βερολίνο, στο Ερευνητικό Κέντρο του Μουσείου Getty στο Λος Άντζελες και στο Κέντρο Προηγμένων Μελετών στις Συμπεριφορικές Επιστήμες του Στάνφορντ. Είναι μέλος της Αμερικανικής Φιλοσοφικής Εταιρείας και της Αμερικανικής Ακαδημίας Τεχνών και Επιστημών.
Οι διακρίσεις της περιλαμβάνουν τιμητικά διδακτορικά από το Πανεπιστήμιο Northwestern και το Πανεπιστήμιο της Ουψάλα στη Σουηδία, καθώς και το Βραβείο Truman Capote για λογοτεχνική κριτική, ενώ πιο πρόσφατα έλαβε το Βραβείο Zabel από την Αμερικανική Ακαδημία Τεχνών και Γραμμάτων το οποίο απονέμεται σε συγγραφείς με «προοδευτική, πρωτότυπη και πειραματική διάθεση».
Το έργο της εστιάζει σε δύο θέματα: τη φύση του σωματικού πόνου και τη φύση της ανθρώπινης δημιουργίας. Μεταξύ των βιβλίων της συγκαταλέγονται τα: The Body in Pain (1985), On Beauty and Being Just (1999), Dreaming by the Book (1999) και Thermonuclear Monarchy (2014). Το 2005, τα περιοδικά Prospect και Foreign Policy την κατέταξαν ανάμεσα στους 100 σημαντικότερους διανοούμενους του κόσμου.
Daniel Wikler, Καθηγητής Ηθικής και Δημόσιας Υγείας στην έδρα Mary B. Saltonstall στη Σχολή Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ από το 2002, Επίσης, συμμετέχει σε πανεπιστημιακά προγράμματα όπως το Harvard Program in Ethics and Health και το Safra Center for Ethics. Υπήρξε συνιδρυτής και δεύτερος πρόεδρος της Διεθνούς Ένωσης Βιοηθικής (International Association of Bioethics).
Η βιοηθική στην εποχή της παραπληροφόρησης
Η έρευνα του εστιάζει στον εντοπισμό και την εξέταση βιοηθικών ζητημάτων που προκύπτουν σε σχέση με την υγεία σε πληθυσμιακό και παγκόσμιο επίπεδο. Αυτά περιλαμβάνουν —αλλά δεν περιορίζονται σε— ηθικές επιλογές που ενσωματώνονται στη μέτρηση του παγκόσμιου φορτίου νόσου, στις μεθόδους ιεράρχησης προτεραιοτήτων στις υγειονομικές υπηρεσίες και σε ζητήματα που σχετίζονται με την προαγωγή της υγείας, όπως η απόδοση ευθύνης για αρνητικές συνέπειες επιλογών που επηρεάζουν την υγεία του ατόμου. Πριν ενταχθεί στο διδακτικό προσωπικό του Χάρβαρντ το 2002, υπηρέτησε ως ο πρώτος ειδικός σε θέματα ηθικής του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας και συμμετείχε στην Προεδρική Επιτροπή για τη Μελέτη Ηθικών Ζητημάτων στην Ιατρική, τη Βιοϊατρική και Συμπεριφορική Έρευνα, επί Προεδρίας Κάρτερ και Ρίγκαν.
Στα βιβλία του, τα οποία συνέγραψε ή συνεπιμελήθηκε με συναδέλφους από διάφορους επιστημονικούς κλάδους, περιλαμβάνονται τα From Chance to Choice: Genetics and Justice (Cambridge), WHO’s Casebook on Ethical Issues in International Health Research, Inequalities in Health: Concepts, Measures, and Ethics (Oxford) και Measuring the Global Burden of Disease: Philosophical Dimensions (Oxford).
Ο Demetrios Yatromanolakis είναι κάτοχος διδακτορικού (D.Phil.) από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης. Πρώην Junior Fellow στην Society of Fellows του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ, έχει τιμηθεί με πολυάριθμες διεθνείς διακρίσεις, μεταξύ των οποίων και με το Berlin Prize της Αμερικανικής Ακαδημίας στο Βερολίνο.
Περί βιοπολιτικής: Από τον πολιτικό πραγματισμό του Πλάτωνα στη μετα-ανθρώπινη κυβερνητική
Οι τομείς εξειδίκευσής του περιλαμβάνουν την αρχαία ελληνική αγγειογραφία και τέχνη, την επιγραφική, την παπυρολογία, τη θεωρία της τελετουργίας και τη θεωρία της πρόσληψης. Η έρευνα και οι δημοσιεύσεις του έχουν επίσης επικεντρωθεί στην ιστορία της ευρωπαϊκής σκέψης (intellectual history) και τέχνης (πρώτο μισό του 20ού αιώνα), καθώς και στην ιστορική και συγκριτική ανθρωπολογία. Κατέχει θέσεις στα Τμήματα Κλασικών Σπουδών, Ανθρωπολογίας και Συγκριτικής Σκέψης του Πανεπιστημίου Johns Hopkins.
Στα βιβλία του περιλαμβάνονται τα: Sappho in the Making: The Early Reception, Greek Mythologies, Πολιτικές μυθογένεσης: Τέχνη και Διανόηση στην ευρωπαϊκή πρωτοπορία, Towards a Ritual Poetics, (συν-συγγραφέας), An Archaeology of Representations: Ancient Greek Vase-Painting and Contemporary Methodologies (επιμ.); Archaic Ontological Past: Pre-Socratic Philosophy and European Avant-Garde Art and Thought (επιμ.); Inscriptions and Representations on Athenian Vases (επιμ.).
Πρόσφατα ολοκλήρωσε ένα βιβλίο για την πολιτισμική πολιτική στην τέχνη και φιλοσοφία των Αντρέ Μασσόν και Ζωρζ Μπατάιγ. Αυτή την περίοδο εργάζεται πάνω στη βιοπολιτική και την ελληνική αρχαιότητα.